Rodzaje uszkodzeń tarcz hamulcowych

Najczęstszym objawem nieprawidłowego działania hamulców, na który powinniśmy być bardzo wyczuleni, są piski podczas hamowania.

Piszczące hamulce pojazdu dają akustyczny dowód na drgania jakiegoś elementu hamulca, który nieuchronnie pobudza do drgań kolejne elementy pojazdu.

Jednym z podstawowych źródeł drgań elementów samochodu (i stosunkowo łatwym do wychwycenia, gdyż sygnalizowanym przez piszczenie hamulców)  są drgania klocka oraz drgania tarczy hamulcowej. Z kolei, tarcza hamulcowa może drgać z powodu uszkodzenia. Uszkodzona tarcza hamulcowa zagraża bezpieczeństwu jazdy, więc wymaga od kierowcy szybkiej naprawy lub wymiany. Choć większość uszkodzeń daje się naprawić, pamiętajmy o tym, że ...

---

... zbyt mocne uszkodzenia typu
a) pęknięcia,  b) głębokie rowki,  c) przegrzanie,  d) korozja tarczy hamulcowej
kwalifikują tarcze hamulcowe do natychmiastowej wymiany

---

1. Pulsacja czyli zmiana momentu hamującego na zimno

Uszkodzenie to pojawia się, gdy w czasie obrotu tarczy hamulcowej moment hamujący zmienia się, chociaż kierowca wywiera stały nacisk na pedał hamulca. Tej sytuacji winne są np. krzywe tarcze hamulcowe (pokrzywione lub zwichrowane np. po ich przegrzaniu).

Pulsację (zmianę momentu hamującego) powoduje to, że grubość części roboczej tarczy hamulcowej nie jest stała. W miejscu gdzie tarcza jest grubsza, tłoczek zacisku jest wpychany do zacisku – w efekcie pedał hamulca przemieszcza się do góry. Gdy część robocza tarczy jest cieńsza, tłoczek wysuwa się z zacisku i dosuwa klocki do tarczy.

Jeżeli moment hamowania zmienia swoją wartość, to tak samo zmienia się siła hamowania. Gdy po jednej stronie samochodu siła hamowania jest chwilowo większa, samochód ma skłonność do skręcania w tę stronę. Ponieważ jednak zmiany siły hamowania następują bardzo szybko - zmiany kierunku jazdy nie wystąpią - natomiast podczas hamowania pojawiają się odczuwalne drgania - pulsacje mechanizmów, którymi mogą być:

  •  pulsowanie pedału hamulca   •  drgania koła kierownicy   •  drgania elementów zawieszenia i nadwozia.

Dla kierowcy są one sygnałem, że niezwłocznie należy sprawdzić stan tarcz hamulcowych.

Powstawanie różnic grubości tarczy hamulcowej powoduje najczęściej bicie osiowe tarczy, a wywołują je następujące defekty:

• deformacja części roboczej wynikającej z niskiej jakości tarczy hamulcowej
• deformacja powierzchni roboczej tarczy powstała w trakcie stygnięcia tarczy po jej przegrzaniu
• bicie piasty koła, np. po uderzeniu w krawężnik
• błąd montażowy tarczy.

Na różnice w grubości tarczy, oprócz bicia osiowego,  wpływają też:

• nadmierny luz łożyska piasty koła
• niewyważenie koła
• nierównoległość powierzchni roboczej tarcz
• ciężko poruszający się tłoczek w zacisku, (zwykle jest to efekt korozji)
• klocki hamulcowe niskiej jakości.

2. Pulsacja czyli zmiana momentu hamującego z przegrzania

Objawy uszkodzenia tarczy są takie same jak przy pulsacji momentu hamującego na zimno, jednak występują tylko przy nagrzaniu tarcz do wysokiej temperatury.

Tu przyczynami powstawania uszkodzeń są:

• przegrzanie tarcz hamulcowych  -  tarcza hamulcowa powinna pracować bez kłopotów w temperaturach od 600 do 700 stopni Celsjusza. Jednak w wyniku występujących lokalnie przekroczeń tej temperatury, np. podczas zbyt częstego i gwałtownego hamowania (jak w czasie ostrej jazdy!) następuje przenoszenie materiału ciernego z klocków hamulcowych na  tarczę. Tarcza z obwodowo wtartymi fragmentami klocków może być powodem bicia
• blokowanie tłoczka w zacisku  -  ta awaria najczęściej bardzo szybko prowadzi to do przegrzania tarczy i może powodować ściąganie samochodu przy hamowaniu
• zbyt cienkie tarcze hamulcowe  -  mają one za małą pojemność cieplną  i  tarcze takie należy wymienić !
• zbyt cienkie klocki hamulcowe  -  te mają zbyt małą zdolność tłumienia powstających drgań.

3. Korozja tarcz hamulcowych

Podczas długiego postoju tarcze pokrywają się rdzą, zwłaszcza gdy parkujemy pod chmurką. Pokrycie części tarczy rdzą powoduje nieregularne zmiany wartości momentu hamującego. Wtedy hamowaniu może towarzyszyć hałas.

Gdy samochód jest zbyt długo nieużytkowany warstwa rdzy jest gruba i jej usunięcie następuje dopiero po kilkukrotnym hamowaniu - oczywiście hamowanie jest mniej efektywne i droga hamowania może niebezpiecznie wydłużyć się.

5. Utleniona powierzchnia robocza tarczy  (pokryta niebieskim nalotem)

Powstawaniu tego uszkodzenia sprzyja wszystko to, co powoduje przekraczanie lub zbyt częste osiąganie dopuszczalnych dla tarczy temperatur:

• styl jazdy, np. dynamiczna jazda obciążonym samochodem
• błąd popełniony przy montażu klocków hamulcowych, np. nieprawidłowe ułożenie klocka do tarczy.